تفسیر آزمایش TIBC

تفسیر آزمایش TIBC مشخصا جهت بررسی سطح و عملکرد صحیح یا ناقص بودن عملکرد پروتئین ترانسفرین انجام می‌گیرد. به عبارت دیگر برای محاسبه میزان پروتئین‌های متصلی که آهن را در خون حمل می‌کنند یعنی تعیین درصد ترانسفرین و بقیه پروتئین‌هایی که در خون به آهن متصل هستند، به کار می‌رود.
با انجام آزمایش TIBC می‌توان همه پروتئین‌های که در خون جهت اتصال به آهن آزاد وجود دارند را شمارش کرد. در خون میزان نرمالی از ترانسفرین وجود دارد که از میان این مقدار حدودا یک سوم آن جهت انتقال آهن در فعالیت هستند.
در آزمایش TIBC میزان فریتین مورد هدف نیست چراکه فریتین موجود در بدن تنها قابلیت اتصال به آهن ذخیره در مغز استخوان را دارد.
درصورتی که فرد دچار حالت خفیفی از فقر آهن باشد می‌تواند با تغییر رژیم غذایی فقر آهن را برطرف نماید.

آهن چه نقشی در بدن دارد؟

آهن یکی از ضروری‌ترین مواد معدنی برای بدن انسان محسوب می‌شود؛ زیرا بدون این ماده، هموگلوبین در بدن ساخته نمی‌شود! هموگلوبین یک پروتئین مهم در گلبول‌های قرمز است که اکسیژن را در سراسر بدن منتقل می‌کند.
کمبود آهن می‌تواند منجر به کاهش تولید هموگلوبین، کاهش گلبول‌های قرمز و در نهایت کم خونی شود. کم خونی ناشی از فقر آهن، یکی از شایع‌ترین انواع این بیماری در سراسر جهان محسوب می‌شود.

برخی از منابع غذایی سرشار از آهن عبارتند از:

سبزیجات با برگ سبز تیره مانند اسفناج
لوبیا
تخم مرغ
غذاهایی دریایی
غلات کامل

کمبود آهن می‌تواند منجر به کاهش تولید هموگلوبین، کاهش گلبول‌های قرمز و در نهایت کم خونی شود.

هنگامی که آهن وارد بدن شما می‌شود، توسط یک پروتئین به نام ترانسفرین (که توسط کبد تولید می‌شود) در سراسر خون، جریان پیدا می‌کند. TIBC در آزمایش خون بررسی می‌کند که میزان توانایی این پروتئین برای انتقال آهن، چقدر است.

این آزمایش مشخصا جهت بررسی سطح و عملکرد صحیح یا ناقص بودن عملکرد پروتئین ترانسفرین انجام می‌گیرد.(آزمایشگاه خانم دکتر گیلکی)

آزمایش آهن موارد زیر را کنترل می کند

میزان آهن متصل به ترانسفرین در خون (سرم).
میزان آهن مورد نیاز برای اتصال به تمامی ترانسفرین موجود. این میزان ظرفیت کلی اتصال به آهن(TIBC ) خوانده می شود.
درصد ترانسفرین متصل شده به آهن. این میزان اشباع ترانسفرین(Transferrin saturation ) نامیده می شود.

علت انجام آزمایش آهن

آزمایش آهن به دلایل کنترل موارد زیر انجام می شود:

آنمی ناشی از کمبود آهن
بیماری خاصی به نام هموکروماتوزیز
وضعیت تغذیه ی فرد
پزشک می تواند متوجه کارایی رژیم درمانی و غذایی حاوی آهنی که تجویز شده شود.

با تفسیر آزمایش TIBC پزشک می تواند متوجه کارایی رژیم درمانی و غذایی حاوی آهنی که تجویز شده شود.

میزان آهن توصیه شده در روز

بخش غذا و تغذیه در سازمان بهداشت مصرف مقادیر خاصی از آهن در هر روز را برای مردم دنیا توصیه کرده است. برای افراد مقادیر زیر توصیه می‌شود:

نوزادان و کودکان
کودکان 6 ماهه و کوچکتر: 0/27 میلی گرم در روز (mg/day)

7 ماه تا 1 سال: 11 mg/day

1 تا 3 سال: 7 mg/day

4 تا 8 سال: 10 mg/day

مردان
9 تا 13 سال: 8 mg/day

14 تا 18 سال: 11 mg/day

19 سال و بالاتر: 8 mg/day

زنان
9 تا 13 سال: 8 mg/day

14 تا 18 سال: 15 mg/day

19 تا 50 سال: 18 mg/day

51 یا بالاتر: 8 mg/day

زنان شیرده در سنین 19 تا 31: 9 mg/day

tibc پایین نشانه چیست 

کمبود آهن در بدن می تواند مشکلات زیر را برای بدن بوجود آورد:

خستگی و ضعف؛ افزایش عفونت ها؛ احساس سرما؛ ورم زبان؛ کم رنگ شدن پوست؛ عدم تمرکز یا مشکلات ذهنی
بعضا ممکن است در برخی افراد مشکل افزایش آهن خون به واسطه کارهایی مانند خوردن مکمل های آهن یا برخی ویتامین ها، مشکل کبد، انتقال خون زیاد، مسمومیت با سرب یا آهن، کم خونی همولیتیک (Hemolytic) شکل بگیرد که می تواند عوارض و مشکلات زیر را برای بدن بوجود آورد:
احساس ضعف و خستگی؛ احساس درد در مفاصل؛ تغییر رنگ پوست به خاکستری/برنزی؛ درد در ناحیه شکم؛ کاهش میل جنسی؛ ریزش مو؛ ضربان نامنظم قلب؛ کاهش ناگهانی وزن(انجام آزمایش در مازندران)

دلایل پایین بودن سطح آهن خون

در صورت مشاهده علائم کم خونی، ممکن است پزشک آزمایش TIBC را انجام دهد. کم خونی با تعداد کم RBC یا هموگلوبین مشخص می شود. کمبود آهن، متداول ترین نوع کمبود تغذیه ای در جهان، معمولاً علت کم خونی است. با این حال، کمبود آهن نیز ممکن است در اثر شرایطی مانند بارداری ایجاد شود.

علائم سطوح آهن، عبارتند از:

رنگ پریدگی
التهاب زبان
افزایش عفونت ها
احساس خستگی و ضعف
همیشه احساس سرما می کنم.
تأخیر در رشد ذهنی در کودکان
عدم تمرکز در مدرسه یا محل کار

در صورت مشاهده علائم کم خونی، ممکن است پزشک تفسیر آزمایش TIBC را انجام دهد.

علائم افزایش آهن در بدن

یکی دیگر از عواملی که ممکن است باعث تجویز تست TIBC توسط پزشک شود، مشکوک شدن او به افزایش بیش از حد آهن در خون شما است. سطح بالای این ماده در بدن، معمولا نشان دهنده یک بیماری زمینه‌ای است.(آزمایشگاه در میدان کشوری)

مهم‌ترین عوامل افزایش آهن در خون عبارتند از:

احساس درد در ناحیه مفاصل
تغییر رنگ پوست به برنزه یا خاکستری
درد شکم
کاهش ناگهانی وزن
کاهش میل جنسی
ریزش مو
ضربان نامنظم قلب

در صورتی که یک یا چند مورد از علائم بالا را داشته باشید، پزشک ممکن است از طریق بررسی نتایج فاکتور TIBC در آزمایش خون، مقدار آهن موجود در خون شما را اندازه‌گیری و بررسی کند.

چگونه برای آزمایش TIBC آماده شویم

ناشتا بودن مهم‌ترین کاری است که باید قبل از انجام این تست انجام دهید. به عبارتی دیگر، از 8 ساعت قبل از رفتن به آزمایشگاه، باید خوردن و آشامیدن را کنار بگذارید.
بعضی از داروها هم می‌توانند بر نتایج آزمایش TIBC تاثیر بگذارند. بنابراین قبل از انجام این آزمایش، پزشک را در جریان تمامی داروهایی که در حال مصرف آن‌ها هستید، قرار دهید.

برخی از داروهایی که می توانند بر نتایج این آزمایش تاثیر بگذارند عبارتند از:

هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH)
قرص‌های ضد بارداری
کلرامفنیکل
فلوراید

ممکن است پزشک به شما توصیه کند که مصرف برخی از داروها را قبل از انجام آزمایش TIBC قطع کنید. با این حال، شما نباید بدون مشورت با پزشک خود، مصرف هیچ دارویی را قطع کنید.

به روزرسانی : 9 بهمن 1400

باز نشر شده از سایت آزمایشگاه صبا بابل